ÖNYARGI – TECRÜBE ve “KOÇ”LUK

Önyargı ve tecrübe! Önyargı nedir? Tecrübeler önyargıya sebep olur mu? Bir olayla ilgili bir sonraki adımı neye göre atarız? Adım atmadan önce var olan durumu yargılarımıza mı, tecrübemize göre mi, yorumlayıp davranırız? Çevremizdekiler, bizi neye göre, önyargılı veya tecrübeli olarak addeder?
Bilimsel olarak bir bilgiyi kullanmak için 5 duyu organımızdan yararlanmakla beraber beynimizin işlem hızı saniyede 20 bin trilyondur. İnsan beyninin hafıza kapasitesi: 200 terabyte (Yani; 200 000 gigabyte). Farkında olalım ya da olmayalım. Bu kadar veri aynı anda algılanıp, işlenirken; bildiğimiz her şeyi bir tarafa bırakıp “an”daki durumu tarafsızca gözlemlemeyi biliyormuyuz? Aynı meşhur bir ifade de olduğu gibi; “çemberin ya içinde ya da dışında” kalıp tüm olan biteni etkilenmeden, kendi deviniminizde izleyebiliyor muyuz? Bildiklerimizi hiç bilmiyormuşuz gibi davranabilip sağlıklı şekilde yorumlayabiliyor muyuz?
“İnsanların ön yargılarını parçalamak, bir atomu parçalamaktan daha zordur.” Einstein
Önyargı, kısaca; peşin hüküm. Olumlu veya olumsuz. Kararlar; Bireylere, düşüncelere, belirli bir insan topluluğuna ya da nesnelere ilişkin olabilir. Bazen; bir ideolojik fikri veya bakış açısını koşulsuzca desteklemekte olabilir. Yeterli ve nesnel bilgi edinmeden, özneldir. Nedense, bu insanların hep; “önceden sahip oldukları bir kararları” vardır. Peki ne yapılabilir? İlk önce; “önyargı dirençlerimiz”i tespit ederek, kırmaktan başlayabiliriz. Olay ve durumlara karşı; esnemeyi öğrenebiliriz. “Hayır” demeden önce tarafsızca dinleme yeteneğimizi geliştirebiliriz.
“Hiçbir şey vermeden alamayacağınız tek şey deneyimdir.” Oscar Wilde
Tecrübe; deneyim, sınama. Küçük yaşlarda edinmeye başlarız. Her zaman güle, oynaya değil; bazen de, hata yaparak öğreniriz. Zaman içindeki öğrenilmiş birikimlerimizdir. Bir şeyle ilgili tekrarlanan olaylar silsilesinde onu yapabilme kabiliyetinde olma, üstesinde gelebilme, pratik yapmaktır. Aynı “tecrübeli sporcu”, “tecrübeli işadamı” ifadesinde kullandığımız gibi.
İşte koçluk hizmeti bu iki fraklı bilinç düzeyinin zaman zaman çok ince bir çizgi üzerinde seyrederken, birbirlerinden ayırmaya yarayan bir sistemdir. Şimdi bu kadar tanımlamadan sonra sorum şu:
2. bir evlilik hazırlığı içinde olan kişi, evlenmek için hala tereddüt ediyorsa bu onun önyargılarından mıdır? Yoksa deneyiminden mi? Kararı size bırakıyorum!