AKIL HARİTALAMA
Teknoloji gelişip hayatımız biraz daha hız katıp hatta hızı da arttırınca, başka araçlara ihtiyaç duymaya başlıyoruz.
Sebebi de, “Hayatı Kolaylaştırmak!”
Hayat zaten 10 yıl önceye nazaran daha kolay diye düşünebilirsiniz. Fakat herkesin ne özel sekreteri ne de asistanı olabilir derken, bugün her birey özelliklede Türkiye’de, neredeyse küçük ölçekli bir şirket gibi çalışmaya başladı. Elektronik sektörünün gelişmesi her bir cihazın birbirine senkronize olması ( eşitlenmesi) ve uygun programların geliştirilmesi ile beraber zaman planlaması da kolaylaştı. Hal böyle olunca kendi kontrolünüzü birisinin eline vermekle, kendinizi biriyle veya birisi olmadan kontrol etmek, önemli bir hale geldi.
Gündelik işlerinizin arasında ayrıca, yapmaktan keyif aldığınız gönüllü dernek işleri, sosyal yaşantınız ve ilişkileriniz veya hobileriniz de olabilir. Tüm bunları size hatırlatacak ve kontrolü sizin elinizde olan bir hayatı kim istemez ki?
Tek tek baktığınızda gün içerisinde uğraştığınız her başlığın altında da bir başlıklar silsilesi veya yapmak zorunda olduğumuz eylemler bütünü mevcut. Önceliklerimizi değiştiren aciliyetlerden de bahsetmiyorum.
Peki, tüm bunları yönetmek için nasıl bir kolaylık sağlayabiliriz derken, “Akıl Haritama” en güzel planlayıcılardan biri diyebilirim. Bu yönteme zaman zaman zihin haritalama, zihin haritası veya akıl haritası da denmektedir.
Bir kere uzun süre kendinize zaman ayırmadıysanız, zaman bulmuş olacak ve tüm programınızı gözden geçireceksiniz. Uzun süre boyama yapmadıysanız kuru kalem, pastel, ispirtolu veya renkli dolma kalemlerle oyun oynama imkânı bulacaksınız ve en önemlisi; hayatınıza yeni, etkili ve verimli bir yöntemi de kabul etmiş olacaksınız.
Tekniği kim buldu, nasıl gelişti ve niçin ihtiyaç oldu, bir de ona bakalım?
Tony Buzan tarafından geliştirilmiş olan bu teknik, beyni bütün kapasitesiyle kullanmayı hedefleyen güçlü bir grafik tekniği. İnsanoğlu, sağ beynini kullanarak, sözel olmayan aktiviteleri ve hayal gücünü kullanırken; sol beyni ile dil kullanımı, aritmetik sıralama ve mantık silsilesi ile ilgili kısımlarda daha etkin. Geleneksel eğitim sistemi, daha çok beynin sol yarıküresi ile ilgili etkinlikleri temel almakta, bu durum da diğer yarıkürenin daha az kullanımına neden olmaktadır. Buzan’ ın sistemi, sağ ve sol yarıkürelerin işleyiş süreçlerini birlikte ele almayı ve bütünleştirmeyi temel almaktadır. Tekniği kullanılırken, kişi fikirleri kayıt etmede sadece kelimeleri değil, sembolleri de kullanıyor. Böylece, kelime ve sembollerin birlikte kullanımı beynin her iki yarıküresini de faaliyete geçiriyor. Bu durumda en önemli konu beynin nasıl çalıştığını ve işleyişini anlama aşamaları. Bunlarda sırasıyla, Algılama, Saklama, Analiz etme, Denetleme ve Dışa Aktarımıdır. Böylece günlük hayatta çizgisel ve sınırlı düşünceden, bütünsel düşünceye geçmemize yardımcı olurken harekete geçmemizi de sağlar
Pek çok alanda, “Akıl Haritalama” yöntemi kullanılabilir. Günlük, haftalık, aylık, vb. planların yapılmasında. Not tutmada; kitap, konu, makale, vb. özetlerinde. Konu anlatımlarına girişte veya sonuçta. Sunumlarda, beyin fırtınası yaparken, ders çalışırken.
Peki ilk olarak nasıl ve nereden başlayacağız dediğinizi duyar gibiyim! Bunun için, en az A4 boyutunda yatay olarak çizgisiz kâğıt kullanabilirsiniz. Çalışmak istediğiniz konuyu belirledikten sonra ve eğer konu da bilgi aktarımı ile ilgili ise; öncelikle konuyla ilgili verilerin toplanması, bu bilgilerin incelenmesi gerekebilir. Bu şekilde ifade edilmek istenen “Üretme ve Düzenleme” kolaylığı ve harekete geçme motivasyonudur. Her ikisini de kısa olarak bilgilendirecek olursak:
Üretme; Temel konu ve bu konunun sembolü kâğıdın tam ortasına çok büyük olmayacak şekilde yazılır ve çizilirken, aynı zamanda dikkati bu noktaya çekmek için kalın çizgilerle yan ana kollar uzatılarak belirginleştirilebilir. Temel konuyla ilgili akla gelen her türlü düşünce, anahtar sözcüklerle (herkese göre anahtar sözcük farklılık gösterebilir) birlikte, temelden çıkan oklar (kollar) aracılığıyla şekle eklenir. Temel konuya eklenen dallara, alt ve yan dallar eklenerek akıl haritası geliştirilirken konuya odaklanmak önemlidir. Bu anlatımları zenginleştirebilmek için çeşitli figürler, farklı görseller kullanabiliriz. Eğer eklenen düşünceler, beraberinde yenilerini getiriyorsa bu işlemlere akıl haritası tamamlanıncaya kadar devam edebiliriz. Bunu yaparken de kişisel bir tarz geliştirmiş olabilirsiniz. Numaralandırma ve hiyerarşide bu çalışma için üretken bir tarzdır. Bunları çalışırken, zaman içindeki eylem ve değişiklikler yapabilmek için; Kim, Ne, Nerede, Niye, Nasıl gibi yanıt arayan temaları da konuya dahil edebiliriz.
Düzenleme; Bütün düşünceler aktarıldıktan sonra, akıl haritası incelenerek eğer gerekli görülürse eklemeler veya düzeltmeler yapılır. Bu düzeltmeler bazen haritanın yeniden yapılmasını gerektirebilir. Bu aşamanın tamamlanmasıyla akıl haritası son halini de almış olacaktır.
Akıl Haritası çıkarırken kaçınılması gereken durumlar ise;
- Gerçekte akıl haritası olmayan, akıl haritaları yaratmak
- Tek sözcük yerine ifadeler kullanmak
- Gereksiz yere “karmaşık” bir Akıl Haritası yaratma kaygısına kapılmak
- Kendi oluşturmuş olduğunuz Akıl Harita’nıza negatif bir duygusal tepki duymak
Tüm bu kısa ve küçük detaylardan sonra; en kısa zamanda, en kolay yolla, içinizdeki mutluluğu besleyecek şekilde, “Akıl Haritası”nın sihri ile HEDEFİNİZİ gerçekleştirmeniz dileğimle
